Bệnh thần kinh là một căn bệnh tại Việt Nam khá phổ biến, với nhiều nguyên nhân như: áp lực công việc, lười vận động, lạm dụng thuốc an thần…Vậy cùng tìm hiểu nguyên nhân, biểu hiện, cách chữa trị bệnh thần kinh ở bài viết dưới đây nhé.
Bệnh thần kinh là gì?
Bệnh thần kinh còn được gọi là bệnh thần kinh ngoại biên, viêm đa thần kinh (thường ảnh hưởng nhiều dây thần kinh) và cũng có thể chỉ đơn giản như đau một dây thần kinh. Là một biến chứng được tìm thấy trong một số trường hợp khác nhau. Khi không chẩn đoán được nguyên nhân cơ bản, các bác sĩ gọi nó là bệnh thần kinh tự phát.
Bệnh thần kinh có nghĩa là tổn thương thần kinh trong hệ thần kinh ngoại vi. Do đó ảnh hưởng đến các dây thần kinh bên ngoài não và tủy sống, không bao gồm các tổn thương thần kinh trong hệ thống thần kinh trung ương.
Ba loại dây thần kinh chính tham gia vào hệ thần kinh ngoại vi:
– Dây kinh tự chủ (không được kiểm soát có ý thức, là thần kinh thực vật)
– Dây thần kinh vận động
– Dây thần kinh cảm giác
Dây thần kinh tự chủ( Thần kinh thực vật): điều chỉnh các chức năng tự động của cơ thể
Ví dụ: nhịp tim và huyết áp, tiết mồ hôi,…
Dây thần kinh vận động: điều khiển các hoạt động cơ bắp của cơ thể và được cơ thể kiểm soát có ý thức.
Dây thần kinh cảm giác: đưa cảm giác từ một phần của cơ thể đến não, bao gồm cả thông tin về nóng, lạnh và đau. Người ta thường mô tả cơn đau của bệnh thần kinh như là một cảm giác ngứa ran hoặc nóng rát. Cũng thường mô tả những biểu hiện của sự mất cảm giác tương tự như là khi đeo một lớp găng tay mỏng. Dưới đây là những triệu chứng và dấu hiệu nhận biết chi tiết.
Nguyên nhân gây ra bệnh thần kinh
Chấn thương thể chất, chấn thương lặp đi lặp lại (sang chấn tâm lý), nhiễm trùng, các vấn đề trao đổi chất, tiếp xúc với chất độc hại. Sử dụng một số thuốc chính là nguyên nhân dẫn đến bệnh lý thần kinh ngoại vi.
Bệnh tiểu đường
Hầu hết các trường hợp bệnh thần kinh được tìm thấy ở những người rối loạn chuyển hóa mắc bệnh tiểu đường, được gọi đơn giản là bệnh thần kinh do tiểu đường.
Bệnh thần kinh do tiểu đường là một biến chứng vi mạch: có thể do lượng đường huyết quá mức trong một vài năm làm tổn thương thành mạch nhỏ của các dây thần kinh. Đặc biệt là ở chân. Hậu quả của tổn thương thần kinh có thể là không còn khả năng cảm thấy đau. Ví dụ như “mất cảm giác” khi bị thương ở chân.
Tại Mỹ, bệnh thần kinh do tiểu đường là nguyên nhân chính gây ra các vấn đề ở chân của bệnh nhân như bị loét, mụn nhọt. Dù ước tính cụ thể khác nhau, nhưng tổng thể có đến khoảng một nửa số người bị tiểu đường có bệnh thần kinh do tiểu đường.
Các trường hợp khác
Bệnh tiểu đường là nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh thần kinh, tuy nhiên có những trường hợp bệnh khác cũng có thể gây nên các vấn đề đó như:
– Bệnh gan mãn tính
– Bệnh thận mãn tính
– Nhiễm HIV và AIDS
– Uống rượu quá mức lâu ngày
– Thiếu hụt Vitamin B và các chất dinh dưỡng khác.
– Ung thư hạch bạch huyết hoặc đa u tủy
– Bệnh Lyme, một dạng bệnh sinh ra do nhiễm khuẩn.
– Bệnh Charcot -Marie
– Tooth, bệnh tổn thương thần kinh di truyền, đặc biệt là ở chi dưới.
– Hội chứng Guillain-Barré, một bệnh hiếm gặp gây tổn thương thần kinh ngoại biên
– Bệnh Bạch hầu ,bệnh do nhiễm trùng vi khuẩn phổ biến ở các nước đang phát triển.
Nguyên nhân do độc hại và thuốc
Một danh sách đầy đủ các nguyên nhân gây độc hại cho thần kinh, bao gồm cả chất hóa học và nguyên nhân do thuốc. Được đưa ra trong Merck Manual, một bản tham khảo thường được các bác sĩ sử dụng. Danh mục thuốc có tác dụng phụ ảnh hưởng đến thần kinh bao gồm:
– Một số thuốc sử dụng để điều trị loạn nhịp tim.
– Một số thuốc chống ung thư.
– Một số thuốc kháng sinh và thuốc kháng virus, bao gồm cả đề kháng HIV.
– Thuốc điều trị nghiện rượu.
– Thuốc hạ huyết áp.
– Thuốc tâm thần điều trị rối loạn lưỡng cực.
– Thuốc chống co giật động kinh.
– Thuốc chống hoại tử trong cấy ghép
– Thuốc điều trị viêm da.
Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh thần kinh là gì?
Các triệu chứng phổ biến của bệnh thần kinh rất đa dạng. Tùy thuộc vào dây thần kinh bị hư hỏng, các triệu chứng có thể khác nhau.
Nếu dây thần kinh tự chủ có vấn đề, gây mất khả năng kiểm soát các hoạt động tự chủ hoặc một phần các hoạt động tự ý của cơ thể , bạn sẽ có các triệu chứng sau:
• Không cảm thấy đau ngực, chẳng hạn như đau thắt ngực hoặc nhồi máu cơ tim;
• Tiết quá nhiều hoặc quá ít mồ hôi;
• Cảm giác lâng lâng;
• Khô mắt và miệng;
• Táo bón;
• Rối loạn chức năng bàng quang;
• Rối loạn chức năng tình dục.
Nếu dây thần kinh vận động có vấn đề, gây mất khả năng kiểm soát cử động, bạn có thể gặp các triệu chứng bao gồm yếu cơ, teo cơ, co giật và tê liệt.
Nếu dây thần kinh cảm giác có vấn đề, gây mất khả năng cảm thấy đau đớn và các cảm giác khác, bạn sẽ có các dấu hiệu sau:
• Đau đớn;
• Tăng nhạy cảm;
• Tê;
• Ngứa ran hoặc cảm giác châm chích;
• Nóng rát;
• Không xác định được vị trí đồ vật.
Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Kiểm tra và chẩn đoán
Ngoài việc lấy thông tin về kết quả lâm sàng đã tiến hành, các chuyên gia y tế sẽ chẩn đoán bệnh thần kinh bằng cách kiểm tra, đôi khi bằng cách điện cơ đồ và kiểm tra trong phòng thí nghiệm.
Thử nghiệm tiến hành đối với bệnh thần kinh do tiểu đường thường xuyên được thực hiện. Các bác sĩ được khuyến khích tìm ra các dấu hiệu lâm sàng của bệnh thần kinh của những người lần đầu tiên mắc bệnh tiểu đường tuyp 2 và 5 năm sau khi chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường tuyp 1. Cả hai loại rối loạn chuyển hóa đều được đề nghị theo dõi, kiểm tra hàng năm.
Lịch sử lâm sàng có thể tiết lộ những nền tảng về bệnh thần kinh và có thể bao gồm các câu hỏi về:
– Các triệu chứng
– Phong cách sống
– Tiếp xúc với độc tố
– Thói quen uống
– Tiền sử bệnh thần kinh của gia đình
Kiểm tra sức khỏe nên thực hiện trước khi kiểm tra cụ thể hơn, bao gồm:
– Phản xạ gân – Sức mạnh và lực cơ bắp – Khả năng cảm nhận cảm giác nhất định
– Tư thế và khả năng phối hợp.
– Kiểm tra điện cơ
Bài kiểm tra điện được gọi là điện cơ đồ (EMG) được sử dụng để chẩn đoán suy nhược cơ do bệnh thần kinh. Nó có thể phân biệt được yếu cơ do tổn thương thần kinh hay bởi các rối loạn thần kinh khác.
Trong các thử nghiệm EMG, một điện cực kim rất mỏng được đưa vào cơ qua da. Dụng cụ này tác động lên các hoạt động điện của cơ bắp, hiển thị trên một màn hình . Bệnh nhân sẽ được yêu cầu co gập các chi đang được thử nghiệm để các chuyên viên y tế có thể xem phản ứng điện các dây thần kinh điều khiển các cơ bắp. Bệnh thần kinh có thể cho thấy sự giảm phản ứng do tổn thương thần kinh.
Kiểm tra EMG thường đi kèm với một thử nghiệm dẫn truyền thần kinh. Kết quả tổn thương thần kinh trong độ dẫn truyền giảm và kiểm tra điện này đo tốc độ của xung thông tin đi thông qua một dây thần kinh. Thiết bị chẩn đoán này bao gồm việc đặt các miếng dán điện cực trên da.
Điều trị và phòng ngừa
Mặc dù một hoặc nhiều dây thần kinh bị ảnh hưởng bởi bệnh thần kinh, tìm ra nguyên nhân cơ bản thường chính là mục tiêu để điều trị, nhưng nếu tình trạng hiện tại không thể được khắp phục thì điều trị chỉ là hình thức giúp bệnh nhân giảm triệu chứng đau. Giải quyết các nguyên nhân cơ bản cũng là một chiến lược phòng ngừa, đặc biệt khi điều trị bệnh thần kinh do tiểu đường, cần phải giải quyết lượng đường cao trong máu, sẽ giúp ngăn chặn những tổn thương thần kinh.
Đối với nguyên nhân độc hại, chỉ đơn giản là loại bỏ tiếp xúc với các độc tố nghi ngờ, hoặc ngăn chặn một đúng loại thuốc là thủ phạm gây bệnh, sẽ ngăn chặn được những tổn thương thần kinh tiếp sau đó. Nhưng điều này chỉ có thể chấm dứt sự tiến triển và giảm bớt triệu chứng bệnh, còn bệnh nhân vẫn sẽ phục hồi chậm và không thể hồi phục lại hoàn toàn.
Điều trị và phòng ngừa bệnh thần kinh do tiểu đường
Dù có hoặc không phải bệnh tiểu đường gây ra các triệu chứng tổn thương thần kinh, các biện pháp để kiểm soát lượng đường trong máu là rất có giá trị , bởi vì kiểm soát tốt bệnh tiểu đường có thể ngăn ngừa những tổn thương thần kinh mới. Tất nhiên điều này cũng hữu ích đối với nhiều dự phòng y tế khác.
Ngoài việc kiểm soát đường huyết, bệnh nhân tiểu đường có thể ngăn chặn bệnh thần kinh bằng cách:
– Bỏ hút thuốc
– Giảm uống rượu hoặc tốt nhất là cai rượu
– Duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh
– Tập thể dục.
– Giữ gìn bàn chân: Vì bệnh thần kinh do tiểu đường có thể gây ra mất cảm giác ở bàn chân, nên kiểm tra thường xuyên để ngăn ngừa thương tích không được hay chú ý. Các chuyên gia y tế khuyên nên kiểm tra bàn chân của bệnh nhân tiểu đường ít nhất một lần mỗi năm. Bệnh nhân có thể tự mình ngăn ngừa biến chứng bệnh tiểu đường liên quan đến thần kinh, chỉ đơn giản bằng cách chăm sóc thêm để bảo vệ chống lại chấn thương nhỏ, Ví dụ bằng cách đi dép trong nhà và chủ động tìm ra cho vấn đề của cơ thể.
Một chuyên gia đưa ra ví dụ để những người có bệnh tiểu đường chú ý thêm về cách để tự bảo vệ và các đáp ứng khác nhau với các tình huống xã hội. Một trường hợp liên quan đến tình huống tham gia một bữa tiệc trong nhà mà tất cả mọi người đều phải bỏ giày ra khi bước vào cửa, và người có bệnh tiểu đường bị biến chứng khi dẫm phải chỉ một cây tăm.
Hiệp hội Tiểu Đường Hoa Kỳ khuyến cáo rằng những người có bệnh tiểu đường nên kiểm tra đôi chân của mình hàng ngày. Họ cũng đề cập đến tầm quan trọng của việc chăm sóc y tế kịp thời khi có bất cứ vấn đề bị thương nào xảy ra. Trang thông tin của Hiệp hội Tiểu đường Mỹ cung cấp một số lời khuyên thiết thực để kiểm tra hàng ngày này:
“Sử dụng một tấm gương để soi lòng bàn chân của bạn. Sử dụng bàn tay của bạn cảm thấy những điểm nóng hoặc lạnh, khi bị va đập hoặc khô da. Tìm vết loét, vết cắt hoặc rạn nứt trong da. Cũng phải kiểm tra vết chai, sẹo, mụn nước, khu vực màu đỏ ,sưng, nơi móng chân mọc và nhiễm trùng móng chân. Rất khó để bạn có thể nhìn thấy hoặc tiếp cận với bàn chân của bạn, vì thế nên tìm sự giúp đỡ từ một thành viên gia đình hoặc bác sĩ của bạn”
Làm giảm triệu chứng của bệnh thần kinh do tiểu đường
Nếu không thể ngăn ngừa bệnh thần kinh bằng cách kiểm soát bệnh tiểu đường, có cách điều trị để giảm các triệu chứng bệnh. Lựa chọn thuốc để giảm đau thần kinh do tiểu đường tương tự như thuốc đau thần kinh (xem bên dưới).
Các bác sĩ có thể kê toa sau cho bệnh tiểu đường đau thần kinh:
– Gabapentin (Neurontin), Pregabalin (Lyrica) và Carbamazepine (Carbatrol, Tegretol – cả ba đều là thuốc động kinh Duloxetine (Cymbalta) và Venlafaxine (Effexor)- một nhóm thuốc chống trầm cảm được gọi là Serotonin và chất ức chế tái hấp thu Norepinephrine – Amitriptyline (Elavil hoặc Endep), Nortriptyline (Pamelor), Desipramine (Norpramin) và imipramine (Tofranil) – nhóm thuốc chống trầm cảm – Oxycodone (Oxecta, OxyContin) và Tramadol (Conzip, Ultram) – thuốc giảm đau Opioid có kèm với cảnh báo về những rủi ro an toàn.
Các bác sĩ cũng có thể kê toa các miếng dán trên da có chứa thuốc gây tê tạm thời Lidocain, thuốc giảm đau. Các miếng dán (thương hiệu Lidoderm ở Mỹ) là miếng dán có thể cắt ra để dán phù hợp với kích cỡ vị trí trên da
Điều trị các vấn đề thần kinh tự chủ trong bệnh thần kinh tiểu đường:
Bệnh tiểu đường thường gây thiệt hại dây thần kinh tự chủ, chức năng tự động của cơ thể có thể bị ảnh hưởng. Cả hai phương pháp điểu chỉnh lối sống và dùng thuốc được sử dụng để khắc phục những vấn đề này:
– Triệu chứng tiết niệu dùng phương pháp kiểm soát bàng quang như tạo thói quen đi tiểu đúng thời gian và sử dụng các dụng cụ để tránh rò rỉ nước tiểu, có thể điều trị với kháng Cholinergic hoặc các loại thuốc chống co thắt.
– Vấn đề tiêu hóa điều chỉnh chế độ ăn uống, dùng thuốc điều trị tiêu chảy, táo bón, buồn nôn nếu mắc phải.
– Hạ huyết áp tư thế (thường trực huyết áp thấp) tránh uống rượu, uống nhiều nước và đứng lên từ từ. Bác sĩ có thể đề nghị hỗ trợ thuốc men
. – Rối loạn chức năng tình dục – điều trị bằng thuốc thích hợp cho một số người, bao gồm Sildenafil (Revatio, Viagra), Tadalafil (Adcirca, Cialis) và Vardenafil (Levitra, Staxyn).
Điều trị đau thần kinh sau Zona
Điều trị đau sau khi mắc Zona tập trung vào sử dụng thuốc để giảm các triệu chứng . Lựa chọn thuốc điều trị hiệu quả nhất theo quy định của bác sĩ, sự lựa chọn đó còn phụ thuộc vào từng cá nhân.
Các lựa chọn thuốc điều trị: – Gabapentin (Neurontin) và Pregabalin (Lyrica) – cả hai đều là loại thuốc gọi là nhóm Alpha -2- Delta và cũng được sử dụng trong bệnh động kinh và một số bệnh khác. – Amitriptyline (Elavil hoặc Endep), Nortriptyline (Aventyl hoặc Pamelor), Desipramine (Norpramin) và Imipramine (Tofranil) – tất cả đều là loại thuốc chống trầm cảm. – Oxycodone (Oxecta, OxyContin, những người khác) và Tramadol (Conzip, Ultram – cả hai đều là thuốc giảm đau Opioid đi kèm với cảnh báo về những rủi ro an toàn.
Các bác sĩ cũng có thể kê toa các miếng dán trên da có chứa thuốc gây tê tạm thời Lidocain, thuốc giảm nhẹ đau dây thần kinh sau Zona tại địa phương. Các miếng dán (thương hiệu Lidoderm ở Mỹ) có thể cắt nhỏ để dán lên các khu vực da bị đau. Capsaicin – chiết xuất từ ớt, là một lựa chọn giảm đau dưới hình thức miếng dán da. Các miếng dán có chiết xuất nồng độ cao và được giám sát y tế khi sử dụng. Các loại kem bôi có chứa nồng độ Casaicin thấp hơn mức tiềm năng, có bán sẵn trên thị trường và cần phải dùng thường xuyên
Phương pháp điều trị không dùng thuốc và bổ sung phương pháp chữa bệnh cũng hữu ích để giúp giảm bớt các triệu chứng của đau thần kinh sau Zona. Các biện pháp thực tế bao gồm mặc quần áo ít gây kích thích, chẳng hạn như chọn chất liệu bông, tại khu vực nhạy cảm với vết thương, nên sử dụng màng dính hoặc miếng dán lạnh dán lên các điểm nhạy cảm đó Giảm stress và các điều trị bổ sung khác như ngồi thiền và kỹ thuật thư giãn khác như xoa bóp, châm cứu và điều trị bằng Vitamin.
Sản phẩm thuốc nam an toàn hơn quý vị có thể tham khảo sản phẩm tinh dầu thực vật Đại Phú An, với nguồn gốc từ thiên nhiên và đã được nhiều khách hàng sử dụng và có phản hồi tốt về việc công dụng, việc sử dụng chỉ đơn giản là xoa – bóp – ngâm, rất an toàn.
Đau dây thần kinh, thần kinh toạ, thần kinh ngoại biên, đau đầu…đều có tác dụng hiệu quả sau khi sử dụng Tinh Dầu Thực Vật Đại Phú An
>>> Thuốc chữa bệnh đau dây thần kinh, thần kinh toạ, thần kinh ngoại biên, đau đầu, đau vai gáy
